๑๖. เรียนบาลีต้องจำหลักไวยากรณ์ให้ได้อย่างแม่นยำ

เรียนบาลีต้องจำหลักไวยากรณ์ให้ได้อย่างแม่นยำ    

         ก่อนจะเข้ารายละเอียดของหัวข้อนี้ต่อไป จะแนะเคล็ดลับในการเรียนบาลีให้ซาบซึ้ง.  การเรียนภาษาบาลี เป็นเรื่องของการศึกษาภาษาที่ไม่ใช่ภาษาที่เราคุ้นเคย เราต้องทำใจยอมรับให้ได้ว่า นี้เป็นระเบียบภาษาของเขา เป็นธรรมชาติของภาษานี้ การที่จะไปฝืนธรรมชาติโดยเอาความรู้สึกส่วนตัวหรือแม้กฏเกณฑ์ของภาษาเราไปจับ มันก็ไม่ได้ ดังนั้น จึงไม่ควรสร้างความระแวงว่า ทำไมภาษาบาลีต้องมีลิงค์ ทำไมต้องประกอบวิภัตติอย่างนั้นแล้วสำเร็จรูปอย่างนี้ ดังนั้น การยอมรับในเรื่องแบบนี้ จึงเป็นการน้อมใจไปสู่แก่นแท้ของภาษาได้ เมื่อเข้าไปถึงจุดนั้นแล้ว จะพบว่า สิ่งที่ภาษาบาลีนี้สื่อถึง มันก็ไม่ใช่สิ่งใด ๆ เลย คงเป็นสภาวะอย่างหนึ่ง ที่ทุกคนรู้จักกัน ไม่ว่าจะเป็นใคร ๆ ก็ตาม ต่างกันก็เพียงจะเอาภาษาไหนมาพูดเพื่อสื่อให้เข้าใจร่วมกันเท่านั้นเอง. 

         อันที่จริงการเริ่มเรียนบาลี ไม่จำเป็นต้องท่องจำไวยากรณ์ให้จำได้ทั้งหมดก่อนเสมอไป. มันควรจะเริ่มต้นที่ว่า เราเรียนด้วยความเชื่อมั่นว่า ภาษานี้มีลักษณะเป็นอย่างนี้เอง เมื่อเชื่อมั่นอยู่อย่างนี้ เท่ากับว่าได้เติมพลังแห่งความต้องการที่จะเรียนรู้ไปจนเต็มเปี่ยม ตรงกันข้ามถ้าเริ่มต้นด้วยความไม่เชื่อมั่นแล้ว ก็จะพบแต่ความโลเล ระแวงสงสัยในเรื่องที่ไม่น่าจะสงสัยมากมาย จนในที่สุดก็ต้องยอมพ่ายแพ้ และเลิกเรียนไปในที่สุด. ด้วยเหตุนั้น การศึกษา ณ ที่นี้ ไม่ได้หมายถึงต้องท่องจำไวยากรณ์ได้ทั้งหมดก่อนจึงจะหาความเข้าใจกันข้างหน้า.  จริงอยู่ ไม่ว่าจะต้องทำด้วยวิธีการใด ๆ เพื่อการจำได้ ผลสุดท้ายก็จบลงด้วยการจำหลักการทางไวยากรณ์และคำแปลได้อย่างแม่นยำ บางท่านอาจจะเริ่มต้นจากการท่อง. บางท่านไม่จำเป็นต้องท่องอย่างนั้นก็ได้. เคยมีอาจารย์บางท่านกล่าวว่า อาศัยการอ่านและ ฝึกเขียนบ่อยๆ ก็จะจำได้ไปเอง แต่ทั้งนี้ต้องอาศัยหลักการพื้นฐานที่พระพุทธองค์ทรงย้ำนักหนาว่า ต้องมี ฉันทะ อยากจะรู้ในเรื่องนั้น วิริยะ ความอุตสาหะพากเพียรในการรู้ จิตตะ ใส่ใจให้มากๆ ตั้งจิตให้แน่วแน่ว่า จะต้องรู้ วิมังสา ใส่ใจ หมั่นสังเกตหลักการสำเร็จรูปคำศัพท์ว่า มีวิธีการอย่างไร จึงมีรูปอย่างนี้ ที่ท่านแต่งไว้อย่างนี้ เป็นเพราะเหตุไร จึงต้องแปลอย่างนี้.  เมื่อใช้หลักการ ๔ ข้อนี้ ที่มีชื่อเรียกว่า อิทธิบาทธรรม แปลว่า หนทางสู่ความสำเร็จ ก็ย่อมสำเร็จเป็นแน่แท้.

         เมื่อได้ตั้งจิตไว้ด้วยอิทธิบาทธรรมอย่างนี้แล้ว มาดูองค์ประกอบแรกของคำนาม

×vØ